地理學是一个學問，專門咧研究地球的特徵，頂面生命的徛起情形，抑是各種的現象，有四款傳統的地理研究是對自然佮人文現象的空間分析 (spatial analysis)、區域研究 (area studies)、人佮土地的關係(man-land relationship)參地球科學，地理學會使分做兩个大分支，就是自然地理學佮人文地理學，自然地理學研究自然的環境，人文地理學研究人類的環境，人類的環境有包括著國家的人口、國家的經濟按怎運作..等等。
Tē-lí-ha̍k sī tsi̍t ê ha̍k-būn. Tsuan-bûn leh gián-kiù tē-kiû ê ti̍k-ting, tíng-bīn sinn-miā ê khiā-khí tsîng-hîng. Ia̍h sī kok tsióng hiān-siōng. Ū sì khuánn thuân-thóng ê tē-lí gián-kiù sī tuì tsū-jiân kah jîn-bûn hiān-siōng ê khong-kan hun-sik (spatial analysis), khu-hi̍k gián-kiù (area studies), lâng kah thóo-tē ê kuan-hē(man-land relationship) tsham tē-kiû kho-ha̍k. Tē-lí-ha̍k ē-sái pun tsò nn̄g ê tuā hun-ki, tiō-sī tsū-jiân tē-lí-ha̍k kah jîn-bûn tē-lí-ha̍k. Tsū-jiân tē-lí-ha̍k gián-kiù tsū-jiân ê khuân-kíng. Jîn-bûn tē-lí-ha̍k gián-kiù jîn-luī ê khuân-kíng. Jîn-luī ê khuân-kíng ū pau-kuah tio̍h kok-ka ê jîn-kháu, kok-ka ê king-tsè án-tsuánn ūn-tsok ..tíng-tíng.
地理學家愛知影誠濟佮地圖有關係的物件，因為看地圖會當來了解地理，地理學家不時咧用地圖，嘛家己畫地圖，畫地圖的智識叫做地圖製圖學(cartography)，專門畫地圖的人叫做地圖製圖學家(cartographers)。
Tē-lí ha̍k-ka ài tsai-iánn tsiânn-tsē kah tē-tôo ū kuan-hē ê mi̍h-kiānn. In-uī khuànn tē-tôo ē-tàng lâi liáu-kái tē-lí. Tē-lí-ha̍k-ka put-sî leh iōng tē-tôo. Mā ka-kí uē tē-tôo. Uē tē-tôo ê tì-sik kiò-tsò tē-tôo tsè-tôo-ha̍k(cartography). Tsuan-bûn uē tē-tôo ê lâng kiò-tsò tē-tôo tsè-tôo ha̍k-ka(cartographers).
地理學佮生態學無完全相仝，地理學家是咧解說為啥物會變做這馬的款，若生態學家想的是未來會按怎轉變，生態學家需要地理學家研究出來的物件來推測未來。
Tē-lí-ha̍k kah Senn-thài-ha̍k bô uân-tsuân sio-kāng. Tē-lí ha̍k-ka sī leh kái-sueh uī siánn-mi̍h ē piàn-tsò tsit-má ê khuánn. Nā Senn-thài ha̍k-ka siūnn ê sī bī-lâi ē án-tsuánn tsuán-piàn. Senn-thài ha̍k-ka su-iàu tē-lí ha̍k-ka gián-kiù tshut-lâi ê mi̍h-kiānn lâi thui-tshik bī-lâi.
自然環境[]
tsū-jiân khuân-kíng
- khì-hāu
- tē-hîng
- tāi-lio̍k
- hái-iông
- tôo
- khòng-bu̍t
- hô
- suann
- luē-sîng tsok-iōng
- guā-sîng tsok-iōng
人類環境[]
jîn-luī khuân-kíng
- jîn-kháu
- sè-kài siōng ê kok-ka
- thóo-tē lī-iōng
- lông-gia̍p
- siânn-tshī
- kang-gia̍p
- lîng-guân
- u-jiám
- khong-khì u-jiám
- 這篇文章是對河佬百科(Holopedia)的："Tē-lí-ha̍k"改來的，原本文章的作者請看伊的編輯歷史。
- 這篇文章嘛是對簡單英語維基百科(Holopedia)的："Geography"改來的，原本文章的作者請看伊的編輯歷史。