詩是文學的一个款式，佇誠濟所在，攏有久長傳統佇咧，詩定倚韻(嘛有詩無押韻的)，內容來講, 或是寫感覺、感情，或是記錄代誌佮光景，佇濟濟所在佮時代，詩攏是真重要的一類文學作品。
Si sī bûn-ha̍k ê tsi̍t ê khuán-sik, tī tsiânn-tsē sóo-tsāi, lóng ū kú-tn̂g ê thuân-thóng tī-leh. Si tiānn uá-ūn (mā ū si bô ah-ūn--ê), luē-iông lâi kóng, hi̍k-sī siá kám-kak, kám-tsîng, hi̍k-sī kì-lio̍k tāi-tsì kap kong-kíng, tī tsē-tsē só·-tsāi kap sî-tāi, si lóng sī tsin tiōng-iàu ê 1-luī bûn-ha̍k tsok-phín.
印字的技術普及了後，誠濟詩的作品攏用活字印版，嘛開始有較濟人公開朗讀詩作，抑是配曲來唱，現此時，嘛定有公開共詩朗讀或是配合音樂來表演的活動，比論臺北市的歌詩節，閣逐年五月節的詩人節攏是。
Ìn-jī ê ki-su̍t phóo-ki̍p liáu-āu, tsiânn-tsē si ê tsok-phín lóng īng ua̍h-jī ìn-pán, mā khai-sí ū khah-tsē lâng kong-khai lóng-tho̍k si-tsok, ia̍h-sī phuè khik lâi tshìunn. Hiān-tshú-sî, mā tiānn ū kong-khai kā si lóng-tho̍k hi̍k-sī phuè-ha̍p im-ga̍k lâi piáu-ián ê ua̍h-tōng, pí-lūn Tâi-pak-tshī ê Kua-si-tseh (Huâ-gí: 詩歌節), koh ta̍k-nî gōo-gue̍h-tseh ê si-jîn-tseh lóng sī.
往過吟詩是指共漢詩配曲來唱的意思，這款活動，佇中國、日本、臺灣或是別位屬佇漢字文化區的所在，攏捌真時行。
Íng-kuè gîm-si sī tsí kā Hàn-si phuè khik lâi tshìunn ê ì-sù, tsit-khuán ua̍h-tōng, tī Tiong-kok, Ji̍t-pún, Tâi-uân hi̍k-sī pa̍t-uī sio̍k-tī Hàn-jī Bûn-huà-khu ê sóo-tsāi, lóng bat tsin sî-kiânn.
詩捷捷是以感動抑思情做中心來創作的，閣大部份的詩攏比散文較短，致使詩比較加真對重表現的手路，嘛咱佇詩呢會較捷發現修詞技巧的使用。
Si tsia̍p-tsia̍p sī í kám-tōng ia̍h sū-tsîng tsò tiong-sim lâi tshòng-tsok--ê, koh tuā-pōo-hūn ê si lóng pí sàn-bûn khah té, tì-sú si pí-kàu ke tsin tuì-tiōng piáu-hiān ê tshíu-lōo, mā lán tī si--ni̍h ē khah-tsia̍p huat-hiān siu-sû ki-khá ê sú-iōng.
窮實欲講啥款作品是詩，啥款作品毋是，有時陣真僫掰會. 有的作品有倚韻, 總是算佇押韻的散文，有的詩煞無倚韻, 毋過予人講做是詩。
Khîng-si̍t beh kóng siánn-khuán tsok-phín sī si, siánn-khuán m̄-sī, ū-sî-tsūn tsin oh pué-huē. Ū ê tsok-phín ū uá-ūn, tsóng--sī sǹg-tī ah-ūn ê sàn-bûn, ū ê si suah bô uá-ūn, m̄-koh hōo lâng khuànn-tsò sī si.
一般學者會用作品內底有詩質 ( 詩的性質)無，來判斷這作品是毋是，毋過若欲叫學者共"詩質"講予明閣到角，恐驚仔嘛無人講有路。
It-puann ha̍k-tsiá ē īng tsok-phín lāi-té ū si-tsit ( si ê sìng-tsit )--bô, lâi phuànn-tuàn tse tsok-phín sī m̄-sī si, m̄-koh nā beh kiò ha̍k-tsiá kā "si-tsit" kóng hōo bîng koh kàu-kak, khióng-kiann-á mā bô lâng kóng ū lōo.
詩的部類[]
下跤的分類，並毋是講逐首詩攏會用得共歸屬佇下面的獨獨一類，比論講一首詩，伊有可能是自由詩，嘛仝時是口語詩，親像這款情形，咱就會當用口語自由詩，抑文言格律詩的款式來叫怹。
Si ê pōo-luī
Ē-kha ê hun-luī, pīng m̄-sī kóng ta̍k-síu si lóng ē-īng-tit kā kui-sio̍k tī ē-bīn ê to̍k-to̍k tsi̍t-luī. Pí-lūn-kóng, 1-síu si, i ū khó-lîng sī tsū-îu-si, mā kâng-sî sī kháu-gí-si. Tshin-tshīunn tsit-khuán tsîng-hîng, lán tō ē-tàng īng kháu-gí tsū-îu-si, ia̍h bûn-giân keh-lu̍t-si ê khuán-sik lâi kiò--in.
詩佇無仝地區定定有無仝的固定形式，像日本就無俳句等等的濟濟格律詩體佇咧，所以下跤所舉的並無齊全。
Si tī bô-kâng tē-khu tiānn-tiānn ū bô-kâng ê kòo-tīng hîng-sik, tshīunn Ji̍t-pún tō ū haiku (俳句) tíng-tíng ê tsē-tsē keh-lu̍t-si-thé tī-leh, sóo-í ē-kha sóo kí--ê pīng bô tsiâu-tsn̂g.
形式的部類[]
- 格律詩
- 漢詩
- 古體詩
- 古詩
- 樂府
- 今體詩
- 絕句
- 律詩
- 自由詩 - 對照格律詩來講，無固定格律的詩就是自由詩。
- 散文詩
Hîng-sik ê pōo-luī
- Keh-lu̍t-si
- Hàn-si
- Kóo-thé-si
- Kóo-si
- ga̍k-hú
- Kin-thé-si
- Tsua̍t-kù
- Lu̍t-si
- Tsū-îu-si - tuì-tsiàu keh-lu̍t-si lâi kóng, bô kòo-tīng keh-lu̍t ê si tō-sī tsū-îu-si.
- Sàn-bûn-si
照描寫的對象來分的部類[]
- 敘情詩
- 敘景詩
- 敘事詩
Tsiàu biô-siá ê tuì-siōng lâi hun ê pōo-luī
- Sū-tsîng-si
- Sū-kíng-si
- Sū-sū-si
用文字的文白來分[]
- 口語詩
- 文言詩
Īng bûn-jī ê bûn-pe̍h lâi hun
- Kháu-gí-si
- Bûn-giân-si
時代的部類[]
- 現代詩
- 古早詩
Sî-tāi ê pōo-luī
- Hiān-tāi-si
- Kóo-tsá-si
詩人[]
下跤是一寡重要的詩人：
Si-jîn
Ē-kha sī tsi̍t-kuá tiōng-iàu ê si-jîn:
- Lí Pi̍k
- Tōo Hú